Chỉ cần 6 tiếng để giáo viên học cách “làm chủ” AI trong giáo dục thời đại số

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành một yếu tố quan trọng của đời sống hiện đại, không còn chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ mà đã len lỏi vào mọi ngành nghề, bao gồm cả giáo dục. Tại nhiều quốc gia, AI đã được đưa vào lớp học như một công cụ hỗ trợ giảng dạy: từ việc xây dựng nội dung học tập phù hợp với từng trình độ học sinh, cho đến việc phân tích tiến độ học tập để đưa ra đề xuất cá nhân hóa.

Với tốc độ phát triển hiện tại, việc ứng dụng AI trong giáo dục không còn là tương lai xa mà đã và đang diễn ra mỗi ngày, tại Việt Nam, việc nâng cao năng lực số cho học sinh đã được chú trọng với những bước đi cụ thể. Đặc biệt, Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Khung năng lực số cho người học, nhằm xác định vai trò trung tâm của giáo viên trong việc định hướng phát triển các kỹ năng số cần thiết cho học sinh trong môi trường học tập hiện đại, bao gồm khả năng sử dụng và tương tác với công nghệ một cách hiệu quả, an toàn và sáng tạo.

Để công nghệ thực sự tạo ra sự thay đổi tích cực, yếu tố then chốt vẫn là con người. AI không thay thế giáo viên, mà chỉ có thể phát huy hiệu quả khi được sử dụng bởi những người hiểu rõ vai trò sư phạm, biết đặt câu hỏi đúng và dùng công nghệ đúng chỗ, đúng cách.

Hiểu đúng về AI – để dùng AI hiệu quả

Khóa học “AI trong giáo dục: Hiểu AI để dùng AI hiệu quả” được Khan Academy Vietnam Việt hoá dựa trên khóa học “AI for education” của Khan Academy. Khan Academy đã hợp tác cùng các “gã khổng lồ” và chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ giáo dục, bao gồm Code.org, Common Sense Education, aiEDU, Giáo sư Ethan và Giáo sư Lilach Mollick, để phát triển khoá AI trong giáo dục với mong muốn giúp tất cả mọi người đều có cơ hội hiểu rõ hơn về cách mà trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra và có thể được sử dụng để trợ giúp con người trong học tập.

Mỗi bài học trong khóa học là một bước đi từ cơ bản đến thực tiễn. Trong Chương 1: Khởi động cùng AI tạo sinh, giáo viên sẽ hiểu về các khái niệm cơ bản trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo như “AI”, “chatbot”, “mô hình ngôn ngữ lớn (LLM)”, “thuật toán”,… Từ đó trả lời cho các câu hỏi cơ bản và nền tảng nhất về trí tuệ nhân tạo (AI tạo sinh), cùng với đó là gợi mở một số tác động và ảnh hưởng kéo theo của AI.

Từ kiến thức nền tảng, giáo viên học về các phương pháp ứng dụng AI vào giảng dạy nhằm tạo ra những trải nghiệm vui vẻ, cá nhân hóa, đầy tính tương tác và hấp dẫn nhằm thúc đẩy việc học của học sinh; tiết kiệm thời gian và giảm bớt áp lực công việc cho giáo viên. Từ đó, giáo viên tự tin định hướng trong thời đại công nghệ đầy biến động. Trong Chương 2: Sẵn sàng giảng dạy bằng AI tạo sinh giới thiệu tới giáo viên các xu hướng giáo dục chuyển đổi cùng AI, đồng thời đề xuất các phương pháp, cách thức cũng như kỹ thuật ứng dụng AI vào giảng dạy và học tập hiệu quả.

Một nội dung trọng tâm của khóa học “AI trong giáo dục” được bổ sung hơn so với các khóa học AI hiện nay là chuỗi bài giảng về chủ đề “Đạo đức và AI” được biên soạn bởi Code.org. Thông qua các chủ đề như an toàn và quyền riêng tư, tương lai thị trường lao động, sự thiên lệch của thuật toán, và vai trò đạo đức trong ứng dụng AI, giáo viên sẽ có cơ hội tiếp cận các khía cạnh nhân văn và trách nhiệm xã hội khi đưa AI vào môi trường giáo dục. Khóa học không chỉ giúp giáo viên hiểu sâu về các vấn đề đạo đức trong công nghệ, mà còn trang bị công cụ và góc nhìn để thảo luận cùng học sinh về việc sử dụng AI một cách công bằng, minh bạch và có trách nhiệm.

Đây cũng chính là những điểm cốt lõi cần biết và hiểu khi sử dụng trí tuệ nhân tạo để thay đổi cách vận hành lớp học: AI không thay đổi hoàn toàn cách giảng dạy, mà sẽ mở rộng giới hạn của giáo viên, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, linh hoạt hơn trong cách tiếp cận, và tập trung hơn vào việc hỗ trợ, kết nối và phát triển toàn diện khả năng học tập của học sinh.

Hướng dẫn học sinh sử dụng AI có chuẩn mực đạo đức

Khi AI đã và đang trở thành một phần trong đời sống học đường, học sinh cũng cần được hướng dẫn để ứng dụng AI vào học tập một cách đúng đắn và an toàn thông qua các kế hoạch bài giảng và các hướng dẫn tổ chức học tập về AI. Trong Chương 3: Kế hoạch bài giảng: Các kiến thức về AI – gồm nội dung được biên soạn sẵn cung cấp cho giáo viên các kiến thức để giảng dạy về AI cho học sinh lớp 6-12. Mỗi bài học là một kế hoạch bài giảng, kèm theo đó là tài liệu cho học sinh như slide trình chiếu và hướng dẫn từng bước để thực hiện hoạt động học tập trên lớp.

Thông qua đó, giáo viên không chỉ giúp học sinh nâng cao năng lực số mà còn phát triển năng lực tư duy phản biện, hiểu được đâu là giới hạn của AI, và học cách sử dụng công nghệ một an toàn. Đây là năng lực thiết yếu trong thời đại số, nơi mà không chỉ kiến thức mà cả giá trị và hành vi sử dụng công nghệ cũng cần được giáo dục một cách bài bản.

AI có thể làm thay đổi cách dạy và học, nhưng chính giáo viên là người quyết định sự thay đổi đó sẽ đi theo hướng nào. Khi hiểu rõ AI, giáo viên không chỉ làm chủ được AI, sử dụng AI hiệu quả mà còn giúp học sinh hiểu rõ hơn về môi trường công nghệ mà các em đang cùng lớn lên mỗi ngày. Khóa học “AI trong giáo dục” sẽ là bước đi đầu tiên để mỗi giáo viên trở thành người dẫn đường vững vàng trong kỷ nguyên số.