Các chuyên gia nhận định về xu hướng chuyển đổi số trong giáo dục: Tầm quan trọng của hệ thống LCMS

Chuyển đổi số (CĐS) trong giáo dục đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, giúp mở rộng cơ hội học tập và nâng cao hiệu quả giảng dạy. Tại Việt Nam, nhiều chính sách quan trọng đã được ban hành nhằm đẩy nhanh quá trình này. Trong đó, việc ứng dụng các nền tảng học tập trực tuyến và hệ thống quản lý nội dung học tập (LCMS) đang trở thành giải pháp thiết yếu để số hóa chương trình giảng dạy, cá nhân hóa học tập và tối ưu hóa phương pháp dạy học.

Góc nhìn của chuyên gia về chuyển đổi số trong giáo dục

Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, chuyển đổi số (CĐS) trong giáo dục không còn là lựa chọn mà đã trở thành xu hướng tất yếu. Đây không chỉ là việc đưa tài liệu học tập lên nền tảng số mà còn là quá trình ứng dụng công nghệ để cá nhân hóa học tập, nâng cao hiệu quả giảng dạy và quản lý giáo dục một cách toàn diện.

Tại Việt Nam, chuyển đổi số trong giáo dục đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các chuyên gia và nhà quản lý. TS. Nguyễn Sơn Hải, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Giáo dục và Đào tạo – GD&ĐT), nhận định rằng: “Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ dừng lại ở việc số hóa nội dung, mà cần tạo ra một hệ sinh thái giáo dục số toàn diện, giúp cá nhân hóa việc học và tăng cường tương tác giữa giáo viên, học sinh và hệ thống quản lý giáo dục.”

Bên cạnh đó, GS. Hồ Tú Bảo, chuyên gia về trí tuệ nhân tạo, cũng nhấn mạnh vai trò của công nghệ trong giáo dục hiện đại: “Việc sử dụng công nghệ không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn giúp học sinh phát triển các kỹ năng quan trọng như tư duy phản biện, tự học và thích nghi với sự thay đổi của thế giới số.”

Không chỉ ở Việt Nam, các tổ chức quốc tế cũng khẳng định vai trò quan trọng của công nghệ trong giáo dục. Báo cáo của UNESCO năm 2023 cho thấy rằng việc ứng dụng công nghệ số trong giảng dạy có thể giúp cải thiện từ 30 – 50% kết quả học tập, nhờ vào sự cá nhân hóa nội dung học tập và khả năng tiếp cận tài nguyên số không giới hạn.

Một nghiên cứu khác của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cũng chỉ ra rằng các nền tảng giáo dục số không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức nhanh hơn mà còn thúc đẩy khả năng tự học, một kỹ năng quan trọng trong thế kỷ 21. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc triển khai các giải pháp công nghệ số hiệu quả để đảm bảo chất lượng giáo dục

Giải pháp từ các hệ thống LCMS trong giáo dục

LCMS (Learning Content Management System) là hệ thống quản lý nội dung học tập, giúp tổ chức, lưu trữ và phân phối tài liệu học tập một cách linh hoạt và hiệu quả. Một nền tảng LCMS hiện đại không chỉ đơn thuần là kho lưu trữ tài liệu mà còn cần đáp ứng được những tiêu chí quan trọng để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số trong giáo dục.

Một trong những nền tảng LCMS tiêu biểu hỗ trợ hiệu quả cho quá trình CĐS trong giáo dục là Khan Academy. Nền tảng này cung cấp kho tài nguyên video bài giảng và bài tập đa dạng, chất lượng cao, được cố vấn bởi các chuyên gia giáo dục uy tín trên thế giới. Hiện nay, kho học liệu của Khan Academy bao gồm hơn 200 khoá học bằng ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Việt, trong đó khoá học được sử dụng nhiều nhất là khoá Toán phổ thông (được cố vấn bởi các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Đại học Quốc gia, Đại học Sư phạm,…). Nền tảng không chỉ cung cấp lời giải chi tiết cho từng bài tập mà còn hướng dẫn học sinh từng bước để hiểu rõ vấn đề. Ví dụ, khi học sinh trả lời sai 1 câu hỏi, hệ thống sẽ không hiện đáp án đúng ngay lập tức mà sẽ cung cấp các gợi ý để hỗ trợ đến khi học sinh tự làm đúng từng câu hỏi. Điều này giúp các em nắm chắc kiến thức và cải thiện khả năng tự học. Ngoài ra, hệ thống chấm điểm và thống kê tự động giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, dễ dàng đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách chính xác và nhanh chóng.

Đối với nhà trường và giáo viên, khi khai thác các tính năng trên nền tảng, Khan Academy cun cấp công cụ giao bài tự động, cho phép giáo viên hẹn ngày giao bài hoặc điều chỉnh bài tập phù hợp với từng học sinh. Giáo viên có thể giao các bài tập khác nhau tùy theo năng lực và nhu cầu của học sinh, từ đó cá nhân hóa quá trình học tập, giúp mọi học sinh đều đạt được sự tiến bộ phù hợp. Ngoài ra, Hệ thống dashboard trên nền tảng hỗ trợ nhà trường, giáo viên và phụ huynh theo dõi, phân tích toàn diện hiệu quả dạy và học thông qua:

• Tổng hợp dữ liệu về thời gian học tập, mức độ hiểu bài và kết quả của từng học sinh; 

• Đánh giá cấp độ tinh thông theo từng phần kiến thức và kỹ năng; 

• Phân tích các lỗ hổng kiến thức để giáo viên kịp thời hỗ trợ hoặc điều chỉnh phương pháp giảng dạy đối với các nhóm học sinh. 

Theo đó, Khan Academy là một LCMS hỗ trợ đắc lực giúp các Phòng và Sở GD&ĐT đáp ứng các tiêu chí chuyển đổi số, đạt 35/50 điểm trong hạng mục “Kết quả chuyển đổi số ở cơ sở giáo dục” (theo Quyết định 3806/QĐ-BGDĐT), đáp ứng 80/100 điểm, đạt Mức 3 (mức cao nhất) của Bộ chỉ số đánh giá mức độ CĐS của cơ sở GDPT và GDTX (theo Quyết định số 4725/QĐ-BGDĐT).

Bill Gates từng nhận xét: “Sal Khan, người sáng lập Khan Academy đang tạo ra một ý niệm về nền giáo dục tương lai.”

Ngô Bảo Châu, Giám đốc khoa học, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM) nhận định: “Cách mạng công nghệ và Internet đã làm thay đổi rõ rệt việc học và tự học. Tài nguyên miễn phí như Wikipedia, Khan Academy cho phép mọi người tiếp cận với hệ thống thông tin, bộ bài giảng ngày càng đầy đủ và có chất lượng. Nhờ vào đó, việc học của mỗi người trở thành một công việc trọn đời để cải thiện chất lượng công việc, để có thêm hiểu biết về thế giới, xã hội và có thể đem lại niềm vui trọn vẹn cho cuộc sống của mỗi chúng ta.”

Tôn Quang Cường, Trưởng khoa Công nghệ Giáo dục, Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định, “Nền tảng giáo dục Khan Academy là một minh chứng về việc sở hữu tri thức là thuộc về mọi người, còn cách sở hữu như thế nào là của mỗi người.”

Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh hiệu quả của Khan Academy trong việc cải thiện kết quả học tập của học sinh. Một nghiên cứu ngẫu nhiên có kiểm soát (RCT) do Đại học Toronto thực hiện với gần 11.000 học sinh từ lớp 3 đến lớp 8 cho thấy việc sử dụng Khan Academy giúp tăng điểm số môn Toán sau khi được ứng dụng liên tục trong năm học. Ngoài ra, một nghiên cứu khác chỉ ra rằng học sinh sử dụng Khan Academy ít nhất 30 phút mỗi tuần có khả năng đạt được mức tiến bộ cao hơn 20-30% so với dự kiến. Hơn nữa, khi học sinh tăng cường sử dụng Khan Academy từ năm này sang năm khác đã cải thiện đáng kể điểm số trong bài kiểm tra MAP Growth, ​​​​ở nhiều cấp lớp và nhóm học sinh khác nhau.

Quả thực, sự hỗ trợ của các hệ thống LCMS hiện đại như Khan Academy trong quá trình dạy và học không chỉ đáp ứng các yêu cầu CĐS của quốc gia mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho giáo viên, học sinh và nhà trường. Khôn chỉ giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, tối ưu phương pháp giảng dạy mà còn nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh các chính sách chuyển đổi số, việc tận dụng các nền tảng công nghệ giáo dục chính là chìa khóa giúp xây dựng một hệ thống giáo dục tiên tiến, phù hợp với nhu cầu của thế kỷ 21.